παρέγγραπτοι

Ονομάζονταν έτσι όσοι ήταν γραμμένοι παράνομα στους καταλόγους των Αθηναίων πολιτών, και ιδιαίτερα στο ληξιαρχικόν γραμματείον του κάθε δήμου, όπου γινόταν η πρώτη εγγραφή των νέων μόλις συμπλήρωναν τα 18 τους χρόνια. Η πόλη της Αθήνας φρόντιζε με διάφορα μέτρα να περιορίζει τις περιπτώσεις των π. Το 403 π.Χ., όταν ήταν άρχοντας ο Ευκλείδης, επαναφέρθηκε σε ισχύ ο σολώνειος νόμος της αγχιστείας, που απαγόρευε να γίνει δεκτός νόθος άνδρας ή γυναίκα στον νέο οικογενειακό κύκλο μετά τη σύναψη γάμου. Η επαναφορά του νόμου αυτού κρίθηκε αναγκαία γιατί στα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου είχε ατονήσει ο νόμος του Περικλή, σύμφωνα με τον οποίο γνήσιος πολίτης ήταν όποιος καταγόταν από πατέρα και μητέρα Αθηναία. Μαζική λαθραία εγγραφή νόθων στα ληξιαρχικά γραμματεία, και μάλιστα μετά από δωροδοκία, παρατηρήθηκε στη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου. Toν 4o αι. π.Χ. με ειδικές διάταξες απαγορευόταν ο γάμος Αθηναίου με ξένη ή αστής με ξένο. Για τους παραβάτες προβλέπονταν αυστηρές ποινές. Όχι μόνο τα αρμόδια όργανα αλλά και οι ίδιοι οι πολίτες αντιδρούσαν και φρόντιζαν να μην εγγραφεί παράνομα κανένα παιδί στη φατρία. Ο Δημοσθένης αναφέρει την περίπτωση του Φράστορα, που προσπάθησε να γράψει στα μητρώα της φατρίας τον γιο που είχε με τη Φανώ, την κόρη της εταίρας Ναΐρας, που δεν ήταν Αθηναία. Ένα από τα δραστικότερα μέτρα για την απομάκρυνση των παρείσακτων ήταν η διαψήφιση των δημοτών, η αναθεώρηση δηλ. των καταλόγων ενός δήμου ή περισσότερων. Αφού εκφωνούσαν τα ονόματα, έκαναν ψηφοφορία για όσους υπήρχε αμφισβήτηση όσον αφορά στη γνησιότητα καταγωγής. Ο αποψηφισθείς έπρεπε να διαγραφεί. Αν όμως έκανε έφεση και έχανε τη δίκη, φυλακιζόταν, η περιουσία του δημευόταν και όχι σπάνια πουλιόταν ως δούλος. Σε περίπτωση που κέρδιζε τη δίκη, τότε οι δημόται ήταν υποχρεωμένοι να τον εγγράψουν στον κατάλογο. Τέτοια αναθεώρηση, διαψήφισις πολιτών, έγινε το 346-345 π.Χ. και έγιναν πολλές διαγραφές.